Sąd ma prawo sprawdzić zachowania fiskusa
Sądy administracyjne są uprawnione do oceny czy wszczęcie postępowania karnego skarbowego miało na celu zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego – wynika z dzisiejszej uchwały NSA (sygn. akr I FPS 1/21).
– To absolutnie niezwykle ważne rozstrzygnięcie dla podatników. Od wielu bowiem lat, w praktyce zdarzają się przypadki wszczynania przez organy podatkowe postępowań karnych skarbowych tuż przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Wszystko po to, aby bieg przedawnienia zawiesić – wskazuje Michał Nielepkowicz, doradca podatkowy, wspólnik w Thedy & Partners.
NSA w ustnym uzasadnieniu dzisiejszej uchwały podkreślił, że sądy administracyjne pierwszej instancji w ramach określonych w postępowaniu przed sądami administracyjnymi mają obowiązek badać, czy proceduralna czynność wszczęcia postępowania karnego skarbowego w sprawie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe nie została wykorzystana tylko w celu nierozpoczęcia lub zawieszenia biegu terminu przedawnienia.
– Według sądu – co bardzo trafne – samo zawiadomienie o wszczęciu postępowania z kks wydaje się być nadużywaniem prawa przez organy podatkowe. NSA podkreślił, że z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe konieczne jest w demokratycznym państwie prawnym zapewnienie temu podatnikowi podstawowej ochrony prawnej polegającej na zbadaniu, czy w okolicznościach konkretnej sprawy podatkowej nie jest to sprzeczne z zasadami wynikającymi z Konstytucji, Ordynacji podatkowej, a w przypadku podatków zharmonizowanych – także z prawem UE. Ponadto organy podatkowe powinny wyjaśnić, że w konkretnej sytuacji w okolicznościach danej sprawy nie chodziło jedynie o wstrzymanie biegu terminu zobowiązania podatkowego. To bardzo ważne i racjonalne wnioski przedstawione przez sędziów NSA – ocenia Michał Nielepkowicz.