Przepisy o MDR-ach nadal sprawiają kłopoty w praktyce
Przepisy w zakresie raportowania schematów podatkowych (MDR) przysparzają wielu problemów w praktyce doradztwa podatkowego. Zawiłość regulacji ustanawiających obowiązek raportowania miała zostać rozwiązana dzięki wydanym przez Ministerstwo Finansów objaśnieniom jednak nawet to nie rozwiało wszystkich wątpliwości powstałych wokół danych przepisów.
Przez długi czas nierozstrzygnięta pozostawała także kwestia, czy pytanie w zakresie przepisów dotyczących raportowania schematów podatkowych może zostać rozstrzygnięte poprzez wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Organy początkowo odmawiały wydawania interpretacji indywidualnych w tym zakresie, a orzecznictwo sądów administracyjnych nie potrafiło wypracować jednolitej linii orzeczniczej. Stan ten zmienił wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 stycznia 2021 r. (sygn. akt: I FSK 1703/20), który jednoznacznie przesądził, że istnieje możliwość wydawania interpretacji indywidualnych dotyczących przepisów o raportowaniu schematów podatkowych.
W przepisach nie ma zakazu
NSA zwrócił przede wszystkim uwagę na to, że w Ordynacji podatkowej brak jest przepisów, które zakazują wydawana interpretacji indywidualnych w zakresie przepisów MDR. Zdaniem NSA ochrona przysługująca wnioskodawcy na bazie wydanej wobec niego interpretacji indywidualnej jest prawem do zapewnienia bezpieczeństwa prawnego wynikającego z art. 2 konstytucji i nie powinno ono być w sztuczny sposób limitowane, jeżeli ustawa wyraźnie na to nie wskazuje.
Istotny dla NSA był także fakt, że obowiązki w zakresie raportowania schematów podatkowych obwarowane są szczególnie surowymi sankcjami karnymi skarbowymi. Jest to kolejna okoliczność przemawiająca za udzieleniem podatnikowi ochrony na podstawie interpretacji indywidualnej.
Ponadto przepisom dyrektywy, na podstawie której do systemów prawnych państw członkowskich UE zostały wprowadzone regulacje w zakresie raportowania schematów podatkowych zaczął przyglądać się także TSUE.
Sprawę analizował też TSUE
Na wokandę Trybunału Sprawiedliwości UE trafiła sprawa zainicjowana pytaniem prejudycjalnym belgijskiego Trybunału Konstytucyjnego dotyczącym zgodności z Kartą Praw Podstawowych przepisów tej dyrektywy nakładających na adwokatów objętych tajemnicą zawodową obowiązek informowania innych pośredników schematu nie będących ich klientami o obowiązku zaraportowania schematu podatkowego dotyczącego ich klienta.
W wyroku z 8 grudnia 2022 r. (sygn. C-694/20) Trybunał Sprawiedliwości uznał, że takie rozwiązanie narusza art. 7 Karty Praw Podstawowych ustanawiający prawo do prywatności, a w tym także prawo do zachowania tajemnicy zawodowej. Orzeczenie to jest o tyle istotne, że daje ono prym obowiązkowi zachowania tajemnicy zawodowej przed obowiązkiem informowania innych pośredników schematu podatkowego o obowiązku raportowania, co można odnieść także do innych zawodów zaufania publicznego zobowiązanych do zachowania tajemnicy zwodowanej, jak np.: radców prawnych, czy doradców podatkowych.
TSUE wskazał przede wszystkim, że na każdym z pośredników schematu ciąży indywidualny obowiązek zaraportowania schematu podatkowego, od którego mogą oni zwolnić się jedynie w przypadku, gdy istnieje możliwość udowodnienia, że zrobił to już inny podmiot. W związku z tym nie ma potrzeby by osoba związana tajemnicą zawodową łamała ją w celu poinformowania innych pośredników o obowiązku raportowania, podczas gdy podmioty te same są zobowiązane do wypełnienia tego obowiązku.
– Mimo że od omawianych wyroków minęło już trochę czasu, regulacje w zakresie MDR ciągle wywołują sporo kontrowersji, jak również sporów interpretacyjnych. Należy więc pamiętać, że jeżeli mamy do czynienia ze zdarzeniem, które potencjalnie może spełniać cechy schematu podatkowego, warto sięgnąć po poradę specjalisty – podsumowuje Wojciech Jezusek z Thedy & Partners.