TSUE o transakcjach trójstronnych – kto rozlicza VAT w tym łańcuchu?

Rozstrzygana przez TSUE sprawa dotyczyła austriackiej spółki (Luxury Trust Automobil, LTA) z siedzibą w Austrii, prowadzącej działalność w zakresie pośrednictwa i sprzedaży pojazdów luksusowych zarówno w UE, jak i w państwach trzecich. W 2014 r. LTA nabyła od dostawcy z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie (wtedy jeszcze w UE) pojazdy, które następnie odsprzedała spółce M z siedzibą w Czechach. Pojazdy te zostały przewiezione bezpośrednio ze Zjednoczonego Królestwa do Czech, a ich transport organizowała LTA.

Każde z trzech przedsiębiorstw posługiwało się numerem VAT swojego kraju siedziby. Faktury LTA zawierały wzmiankę „zwolniona z podatku wewnątrzwspólnotowa transakcja trójstronna”. W informacji podsumowującej LTA wskazała czeski numer VAT spółki M i oświadczyła, że chodzi o wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne.

W ramach kontroli podatkowej austriackie organy stwierdziły, że trójstronny system transakcji niemiał zastosowania. Sporne faktury nie zawierały żadnej wskazówki, że ostatni nabywca jest zobowiązany do zapłaty VAT. W związku z czym transakcja powinna być rozpatrywana w świetle ogólnych przepisów. Na podstawie tych przepisów, ponieważ LTA posługiwała się austriackim numerem VAT, dokonała ona nabycia wewnątrzwspólnotowego w Austrii. Nabycie to należy tym samym uznać za dokonane w Austrii do czasu, gdy LTA wykaże, że zostało ono opodatkowane w Czechach. Ponieważ na bazie dodatkowych ustaleń przesłanka ta nie została spełniona, rzeczona spółka nie miała prawa do odliczenia naliczonego VAT z tytułu tego nabycia.

TSUE potwierdził w wyroku, iż w ramach takich transakcji nabywca końcowy nie jest skutecznie wyznaczony jako osoba zobowiązana do zapłaty podatku od wartości dodanej (VAT), jeżeli faktura wystawiona przez nabywcę pośredniego nie zawiera wzmianki „odwrotne obciążenie”. Co więcej, pominięcie na fakturze wzmianki „odwrotne obciążenie” wymaganej na podstawie przepisu Dyrektywy VAT nie może zostać skorygowane w późniejszym terminie poprzez dodanie informacji wskazującej, że faktura ta dotyczy wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej i że zobowiązanie podatkowe zostaje przeniesione na odbiorcę dostawy.

To istotny wyrok, który podkreśla, jak ważne jest prawidłowe dokumentowanie transakcji trójstronnych i wskazanie na fakturze, która z trzech stron transakcji ma obowiązek rozliczenia VAT. Biorąc pod uwagę niedawne stanowisko TSUE, w którym stwierdzono, że umowę w formie pisemnej można uznać za fakturę, tutaj trybunał okazał się być bardzo restrykcyjny. Nie dopuścił nawet możliwości dokonania korekty faktury, tak aby podatnik mógł poprawić błąd. Warto zatem zwracać uwagę czy spełnione zostały wszystkie przesłanki do stosowania uproszczenia dla transakcji trójstronnych, aby nie ponosić negatywnych konsekwencji – komentuje Łukasz Woźniak, menedżer w Thedy & Partners.