Podatnik musi dbać o swoje interesy

Michał Nielepkowicz, doradca podatkowy, wspólnik w Thedy & Partners komentując wyrok na łamach gazety, zwrócił uwagę, że w analizowanej sprawie możemy mówić o trzech zagadnieniach. Pierwsze to kwestia proceduralna, podnoszonego przez podatnika braku reprezentacji i podejmowania – mimo to – działań przez organy podatkowe. Druga to ogólne podejście do współpracy podatnika i organu podczas postępowania podatkowego, możliwości aktywnego działania, korzystania z przysługujących podatnikowi uprawnień. Kwestia trzecia merytoryczna – dotyczy zwolnienia z podatku od nieruchomości działów specjalnych produkcji rolnej.

Odnosząc się do kwestii proceduralnej, okoliczności i stan sprawy przytoczone w uzasadnieniu wyroku niestety nie dają nam pełnego obrazu sprawy na ile podnoszone przez podatnika kwestie dotyczące braku reprezentacji podatnika w postępowaniu podatkowym faktycznie powinny były być uwzględnione przez organ podatkowy. Działania podatnika zostały tu negatywnie ocenione przez organy podatkowe i sąd administracyjny, i niestety brakuje wystarczającej wiedzy by ocenić czy podatnik mógł faktycznie zrobić coś więcej w toku postępowania.

Druga kwestia, także w pewnym sensie proceduralna, ale związana z merytorycznym rozstrzygnięciem dotyczy spóźnionego – w ocenie organu i sądu – tj. wykazanego dopiero w skardze argumentu dotyczącego konieczności zastosowania w sprawie zwolnienia z podatku od nieruchomości. Tu ponownie organy podatkowe i sąd uznały ten zarzut za „spóźniony”, bowiem powołany dopiero w skardze, stąd w ich oczach, także z tego powodu, nie mógł zostać uwzględniony. Jest to zgodne z praktyką prowadzenia sporów podatkowych, w szczególności dotyczących podatku od nieruchomości, gdzie argumenty merytoryczne, dokumentacja i dowody potwierdzające nasze racje powinny być przedstawione odpowiednio wcześnie, jeszcze na etapie postępowania podatkowego, najlepiej przed organem pierwszej instancji, aby nie narazić się właśnie na zarzut zbyt późnego podnoszenia swoich argumentów, tj. na etapie, gdzie możliwość przeprowadzenia postępowania dowodowego jest mocno ograniczona czy wręcz niedopuszczalna.

Analizując ostatnie zagadnienie, tj. okoliczności dotyczące zajęcia spornego budynku na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, trzeba podkreślić, że to zwolnienie jako wyjątek od zasady powszechności opodatkowania budynków powinno być interpretowane ściśle i tu dany budynek musi być faktycznie zajęty na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, tj. faktycznie a nie potencjalnie należy go wykorzystywać do tej działalności. W tym zakresie podnoszona przez podatnika działalność edukacyjna, może nie mieścić się w zakresie zwolnienia, chyba, że wykazane zostałoby, że w istocie stanowi ona element prowadzenia faktycznej działalności w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej.

Na marginesie należy wspomnieć o podnoszonej wprawdzie tylko przez organy, okoliczności, że w przypadku przedsiębiorców już samo posiadanie nieruchomości oznacza ich związanie z prowadzoną działalnością, co skutkuje opodatkowaniem ich najwyższą stawką podatku od nieruchomości.

Takie stanowisko jest sprzeczne z wydanym w tym roku wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego (SK 39/19), który wskazał, że sam fakt posiadania nieruchomości przez przedsiębiorców, nie ważne przy tym czy będących osobami fizycznymi czy prawnymi, nie może determinować najwyższej stawki podatku. Niezbędna jest również możliwość wykorzystania danego obiektu w działalności gospodarczej i faktyczne jego wykorzystywanie w tej działalności w pełnym zakresie, o czym słusznie wspomniał sąd krótko w wyroku. Niemniej nie do końca można się dziwić organowi podatkowemu, że w swoich decyzjach tego nie podniósł, bo zostały one wydane na długo przed wyrokiem TK. Obecnie wydawane decyzje organów podatkowych już ten aspekt z wyroku TK muszą uwzględniać. A jeśli tego nie zrobią to takie decyzje będą obarczone wadą ich niezgodności z przepisami prawa materialnego.

Cały artykuł można przeczytać w Rzeczpospolitej z 29 września 2021 r., str. H7