NSA: kary za odstąpienie od umowy mogą być kosztem
Jeśli podatnik rozwiązując umowę - za co musi zapłacić karę umowną – poniesie mniejsze straty niż poniósłby dotrzymując warunków umowy, ma prawo zaliczyć zapłaconą karę do kosztów podatkowych – wynika z wyroku NSA (sygn. akt II FSK 68/21).
W analizowanej przez sąd sprawie, podatnik podejmując decyzję o odstąpieniu od umowy (co wiązało się z koniecznością zapłaty kary umownej), zachował więcej środków finansowych niż w przypadku, gdyby zrealizował umowę bez uzasadnienia ekonomicznego (np. ze stratą).
– Wyrok NSA jest bardzo istotny, gdyż w praktyce organy podatkowe bardzo często stosują szeroką definicję kar umownych podlegających wyłączeniu z kosztów podatkowych – podkreśla Aleksandra Kodłubaj, konsultant w Thedy & Partners.
NSA w swoim wyroku zaznaczył, że ustawodawca wyłączył możliwość uznania za koszty podatkowe jedynie ściśle określonych rodzajów kar umownych. Jeżeli wolą ustawodawcy byłoby wyłączenie in genere możliwości zaliczania kar umownych do kosztów uzyskania przychodów, dałby temu wyraz inaczej formułując wyłączenie. Jednocześnie zdaniem NSA, skoro racjonalny ustawodawca nie wymienia wśród kar umownych wyłączonych z kosztów uzyskania przychodu kary umownej za odstąpienie od umowy, to może ona zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, o ile spełnia przesłanki określone w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT.
NSA podkreślił również, że gospodarczo racjonalne decyzje podejmowane pierwotnie w określonych warunkach, w związku z negatywną zmianą okoliczności lub rozwojem działalności gospodarczej, mogą skutkować koniecznością podejmowania działań zmierzających do zachowania lub zabezpieczenia źródeł przychodów i ponoszenia w związku z tym wydatków, które można zakwalifikować do kosztów podatkowych – podsumowuje Aleksandra Kodłubaj.