Nowy tryb połączeń budzi kontrowersje podatkowe
Celem wprowadzenia nowego trybu łączenia spółek było uproszczenie procesów łączeniowych w ramach tej samej grupy kapitałowej. Jego wprowadzenie nie zostało jednak prawidłowo skorelowane ze zmianami w prawie podatkowym - piszą na łamach Rzeczpospolitej Marek Kończak, starszy menedżer i Patrycja Krzymińska, starszy konsultant w Thedy & Partners.
15 września 2023 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu spółek handlowych wprowadzająca nowy uproszczony tryb połączeń spółek kapitałowych polegający na możliwości przeprowadzenia połączenia bez przyznania udziałów albo akcji spółki przejmującej wspólnikom spółki przejmowanej.
Dodany w ramach nowelizacji przepis Kodeksu spółek handlowych reguluje nowy uproszczony tryb połączeń. Może on być zastosowany, gdy jeden wspólnik posiada bezpośrednio lub pośrednio wszystkie udziały lub akcje w łączących się spółkach albo wspólnicy łączących się spółek posiadają udziały lub akcje w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach. Cechą charakterystyczną tego rodzaju połączeń jest brak emisji nowych udziałów przez spółkę przejmującą.
Co do zasady, połączenia spółek są neutralne podatkowo po spełnieniu określonych warunków. Jednym z warunków neutralności podatkowej połączenia dla spółki przejmującej jest by wartość emisyjna udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki przejmowanej była nie niższa niż wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego otrzymanego przez spółkę przejmującą (art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT). Przepis ten nie uległ zmianie w związku z wejściem w życie nowych przepisów.
Stanowisko dyrektora KIS
Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej (z 21 grudnia 2023 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.680.2023.1.AW) w zakresie ustalenia, czy w wyniku połączenia bezemisyjnego powstanie przychód do opodatkowania wystąpiła spółka przejmująca. Wnioskodawca wskazał, że należy do międzynarodowej grupy kapitałowej, a jedynym jego udziałowcem jest spółka niemiecka, będąca udziałowcem również innych podmiotów z grupy.
Wnioskodawca wskazał, że w wyniku podjętych decyzji biznesowych planowane jest połączenie podmiotów wchodzących w skład grupy w nowo uregulowanym trybie.
Spółka przejmująca chciała potwierdzić, że planowane połączenie będzie dla niej neutralne podatkowo, w szczególności, że nie powstanie po jej stronie przychód podlegający opodatkowaniu CIT na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT.
Wnioskodawca stał na stanowisku, że przepis ten nie znajdzie zastosowania, ponieważ w wyniku połączenia nie dojdzie do emisji jakichkolwiek udziałów, a więc i do przydzielenia udziałów w spółce przejmującej. W ocenie wnioskodawcy w przypadku braku emisji udziałów (akcji) spółki przejmującej na rzecz udziałowca (akcjonariusza) spółki przejmowanej, po stronie spółki przejmującej nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu CIT.
Z tym stanowiskiem nie zgodził się jedynak dyrektor KIS wskazując, że przychód powstanie właśnie na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT. Organ wskazał, że przepis ten służy ustaleniu przychodu z przejętego majątku w części odpowiadającej udziałowi innych udziałowców w kapitale zakładowym spółki przejmowanej. W celu ustalenia wartości majątku stanowiącej przychód należy porównać w tym przypadku wartość rynkową majątku podmiotu przejmowanego z wartością emisyjną udziałów przydzielonych udziałowcom spółki przejmowanej. Natomiast zdaniem organu, jeśli nie dochodzi do wydania udziałów (akcji) oznacza to, że cała wartość przejętego majątku stanowi przychód podatkowy.
W konsekwencji, organ przyjął, że w opisanej sytuacji należy opodatkować całą wartość rynkową majątku spółki przejmowanej.
Cała analiza została opublikowana w Rzeczpospolitej z 25 marca 2024 r., str.: D6-D7