Członek zarządu będzie podatnikiem VAT po spełnieniu pewnych warunków
Członek zarządu, który nie działa we własnym imieniu i na własny rachunek oraz nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego ze świadczonymi usługami wobec osób trzecich, nie będzie uznany za podatnika VAT – wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE (C-288/22).
Zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem sądowym, w tym TSUE, członek zarządu spółki kapitałowej może być uznany za podatnika VAT. Jednak, aby tak się stało, konieczne jest spełnienie pewnych warunków, w tym m.in. aby członek zarządu ponosił odpowiedzialność wobec osób trzecich.
Analizowana przez TSUE sprawa dotyczyła członka zarządu, który pełni tę funkcję w kilku spółkach akcyjnych w Luksemburgu. Członek zarządu nie podpisał ze spółkami żadnej umowy, która zakładałaby podporządkowanie. Jego wynagrodzenie czasem było ustalane jako procent od zysku, a w pozostałych przypadkach było stałą kwotą (ryczałtem). Luksemburski organ podatkowy uznał, że prowadzi on samodzielną, zorganizowaną działalność gospodarczą i w związku z tym jest podatnikiem VAT, a w konsekwencji powinien płacić VAT od otrzymanego wynagrodzenia. Członek zarządu był odmiennego zdania i wdał się w spór z organem podatkowym. Sprawa ostatecznie trafiła przed luksemburski sąd, który to skierował pytanie prejudycjalne do TSUE.
TSUE uznał, że członek zarządu będzie prowadził działalność gospodarczą, jeśli świadczy usługi na rzecz spółki i jego działalność ma charakter stały oraz otrzymuje wynagrodzenie za swoje usługi, którego sposób ustalenia jest możliwy do przewidzenia. Analizując sprawę, TSUE wskazał, że w omawianych okolicznościach działalność ta ma charakter stały, ponieważ członek zarządu został powołany na odnawialną, trwającą maksymalnie 6 lat kadencję. W kwestii wynagrodzenia, TSUE wyjaśnił natomiast, że członek zarządu może być podatnikiem VAT także wtedy, kiedy wynagrodzenie jest ustalane procentowo, w zależności od zysku.
Jednak w tej sprawie kluczowa okazała się okoliczność, że członek zarządu nie był związany ze spółką stosunkiem podporządkowania i nie ponosił on odpowiedzialności wobec osób trzecich – ta ciążyła na spółce. Dlatego ostatecznie TSUE uznał, że w tym przypadku członek zarządu nie będzie podatnikiem VAT.
– Wyrok ten jest zgodny z dotychczasową linią orzeczniczą krajowych sądów administracyjnych i bazuje na tych samych kryteriach oceny w zakresie tego czy członek zarządu spółki kapitałowej powinien być uznany za podatnika VAT. Pokazuje on jak ważna jest kwestia samodzielności prowadzonej działalności i odpowiedzialności członka zarządu wobec osób trzecich. Dopóki bowiem członek zarządu nie będzie ponosił własnego ryzyka gospodarczego i osobistej odpowiedzialności, nie będzie on podatnikiem VAT, a jego wynagrodzenie nie będzie opodatkowane VAT. Kwestia ta powinna być zatem każdorazowo przedmiotem szczegółowej analizy, tak aby wykluczyć ryzyko bezpodstawnego odliczania VAT naliczonego z faktur otrzymywanych przez spółki od ich członków zarządu – wyjaśnia Anna Konieczna-Nowak z Thedy & Partners.