Opodatkowanie wyrównawcze już na ostatniej prostej
Przepisy ustawy o podatku wyrównawczym mają obowiązywać od przyszłego roku, jednak polski ustawodawca przewidział możliwość ich retrospektywnego działania, tzn. od 1 stycznia 2024 r. - pisze Łukasz Kupryjańczyk z Thedy & Partners na łamach Rzeczpospolitej.
Ideą opodatkowania wyrównawczego w uproszczeniu jest to, aby żadna duża międzynarodowa grupa o obrotach powyżej 750 mln euro w roku nie płaciła efektywnie niższego podatku aniżeli 15 proc. Aby to osiągnąć, trzeba było międzynarodowego konsensusu, którego początków należy szukać w 2021 r., a którego finał znalazł odzwierciedlenie w projektowanych przepisach ustawy o podatku opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych. Pierwszy projekt ustawy ukazał się w Polsce pod koniec kwietnia br., zaś kolejna jego odsłona 29 lipca br. Przepisy teoretycznie mają obowiązywać od przyszłego roku. Teoretycznie, gdyż u niektórych podatników będą obowiązywały szybciej.
Niniejszy artykuł jest pierwszym z cyklu przybliżającego regulacje opodatkowania wyrównawczego zwanego potocznie i nie do końca precyzyjnie jako Pillar 2. W cyklu zostanie przedstawiona jego geneza, mechanizm działania i oddziaływania. Wskazane zostaną także obowiązki raportowe, jak również pewne uproszczenia przy jego stosowaniu.
Geneza przepisów
Historia Pillar 2 jest ważna, ponieważ wskazuje na źródła i zasady, którymi kieruje się projekt polskiej ustawy. Jest on wynikiem implementacji dyrektywy z 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii Europejskiej. Dyrektywa jest zaś odpowiedzią na wdrożenie w ramach Unii Europejskiej wyników prac OECD w zakresie eliminowania praktyk pozwalających na przenoszenie zysków do państw, w których nie ma opodatkowania lub w których zyski podlegają bardzo niskiemu opodatkowaniu. W toku tych prac OECD opracowała i pod koniec 2021 r. zatwierdziła zestaw zasad mających na celu osiągnięcie celu, jakim jest minimalny poziom opodatkowania międzynarodowych organizacji. Zasady te i wytyczne znalazły swoje podsumowanie w dokumencie, który nazwano: Wyzwania podatkowe wynikające z cyfryzacji gospodarki – modelowe globalne zasady przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania (filar drugi) („Modelowe Zasady”). Państwa członkowskie OECD zobowiązały się do zaakceptowania tych reguł, zaś na poziomie europejskim znalazło to swoje odzwierciedlenie właśnie w opracowanej dyrektywie.
Przedstawiona geneza przepisów ma swoje praktyczne znaczenie, gdyż powstały pewne zależności. Polska ustawa powinna być zgodna z unijną dyrektywą. Dyrektywa powinna natomiast być zbieżna z Modelowymi Zasadami i uwzględniać je w swojej treści. Oznacza to, że przy analizie danego stanu faktycznego i powstaniu wątpliwości nie tylko Polska ustawa może być tą jedyną do analizy, ale także dyrektywa, Modelowe Zasady czy też praktyka zagraniczna. Zapowiada się, że tematyka opodatkowania wyrównawczego będzie niewątpliwie materią ciekawą, ponieważ jeszcze bardziej uniwersalną niż przepisy unijnej dyrektywy.
Cały artykuł można przeczytać w Rzeczpospolitej z 23 września 2024 r., str. D2